Toneelschrijver, waar theater tot leven komt.
Genres binnen het theater
Klucht of komedie, drama of tragedie?
Net zoals bij de meeste podiumkunsten zijn er binnen de toneelcultuur verschillende onderverdelingen te maken. Waar je bij dansen verschillende genres hebt zoals Spaanse dans, klassiek ballet, jazzdans, moderne dans enzovoort is dit bij het toneel niet anders. Naargelang op welke manier een verhaal in een toneelvoorstelling wordt verteld kunnen verschillende soorten toneel onderscheiden worden.
Klucht
Een klucht is in oorsprong een kort toneelstuk dat diende als volksvermaak. De personages die ten tonele worden gebracht in deze voorstellingen zijn meestal mensen uit een lagere sociale klasse die op behoorlijk karikaturale manier werden gespeeld. Denk maar aan een dronkenlap, prostituee, cafébazin. De thema’s die aan bod komen liggen ook meestal in de lijn van overspel, gierigheid, goedgelovigheid. Hoewel vermaak de belangrijkste functie is van een klucht schuilt er ook steeds een moraal in die de mensen toont in welke problemen ze kunnen raken door bepaalde eigenschappen te gebruiken of misbruiken.
Komedie of blijspel
Hoewel een komedie veel eigenschappen gemeenschappelijk heeft met een klucht zijn de personages hier iets beter uitgewerkt en bevat de verhaallijn meer structuur dan bij de klucht. Waar bij een klucht het voornamelijk draait om de komische situaties komt bij een komedie of blijspel het verhaal op de eerste plaats.
Tragedie
Een tragedie is een toneelstuk dat handelt over de lotgevallen van een hoogstaand persoon, en wordt gekenmerkt door de meestal noodlottige, gruwelijke afloop. Bij de klassieke tragedies zijn er twee hoofdsoorten te onderscheiden.Een eerste is de retorisch-didactische tragedie die meestal bestaat uit vijf bedrijven afgewisseld door koren die commentaar geven op de handelingen. Er is echter geen duidelijke rode draad en ieder bedrijf omvat een afgerond verhaal. De personages die hier worden uitgebeeld zijn over het algemeen geen uitgewerkte karakters, maar beelden meestal een menselijk deugd of ondeugd uit.
De tweede tragedie is de Aristotelische tragedie, deze kenmerkt zich door een ernstig en verheven toon waarbij het publiek moest meeleven met de psychologische conflicten van de personages. Soms werden de handelingen van een stuk in christelijk perspectief geplaatst in een poging om de klassieke voorgangers te overtreffen.
Drama
Hoewel drama en tragedie soms door elkaar worden gehaald is een drama van nature niet noodzakelijk een noodlottig stuk. De term drama komt van het Oud-Griekse woord δράμα dat handeling betekent. Dit soort toneelstukken kunnen opgesplitst worden in verschillende genres, zo kan een drama een blijspel of treurspel zijn. Hoewel drama op zich een synoniem voor toneelstuk is wordt de term meestal gebruikt om een ernstig toneelstuk, waarin de persoonlijke ontwikkeling van een personage centraal staat, aan te duiden. Het toont meestal emotionele thema’s waarin de toeschouwers zich kunnen inleven.
Monoloog
Een monoloog is een alleenspraak van één personage dat het woord heeft en dit ook behoudt. Hoewel eender welk toneelstuk een monoloog kan bevatten, bestaat de monoloog ook als toneelgenre op zichzelf, in dit geval wordt er ook over een monodrama gesproken.
Thriller
De Thriller is een toneelvoorstelling die drijft op de sfeer die het overbrengt op het publiek. Zo zijn er in dit soort toneelstukken verhoogde momenten van spanning, suspense, verwachting, verrassing en angst. Een thriller werkt meestal naar een climax toe doorheen verschillende plottwists, verdachtmakingen en geheimzinnigheden. Eén van de bekendste theaterthrillers is de muizenval van Agatha Christie waarin al deze elementen meesterlijk zijn verweven.
Absurdisme en Dadaïsme
Het absurdisme vindt zijn ontstaan in de principes van vrije associatie, het onderbewustzijn en dromen. Bij dit genre wordt er meestal uitgegaan van realistische personages en situaties waarin herhaaldelijke en onzinnige dialogen plaatsvinden. De toeschouwers worden bij dit genre in het ongewisse gelaten over tijd en plaats. Vaak wordt er ook een beangstigende of dromerige sfeer geschapen op het toneel. De bekendste auteur in dit genre is ongetwijfeld Samuel Beckett, schrijver van onder andere “wachten op Godot”. De voorloper van dit genre was het dadaïsme, hoewel deze twee genres sterke gelijkenissen vertonen zijn er toch een aantal fundamentele verschillen. Waar Absurdisme voortkomt uit een onbewuste, dromerige inspiratie is het Dadaïsme eerder bedoeld als een anti-kunst. Bij het dadaïsme wordt ervan uitgegaan dat er geen regels, geen waarheden en geen geloof zijn. Veel wordt dan ook beslist door het lot.
Lees ook! Samuel Beckett, meer dan wachten op Godot.
Hoewel al deze genres los van elkaar bestaan is het zeker niet ongewoon dat elementen uit een bepaald genre sluipen in een ander genre, deze kruisbestuiving heeft als gevolg dat er verschillende subgenres bestaan zoals de komische thriller, de dramatische komedie (of dramedie) etc.