Toneelschrijver, waar theater tot leven komt.
Improvisatie,
10 regels en afspraken voor een geïmproviseerde voorstelling.
1. Ga altijd mee
Om een scène vorm te geven, hoe kort of lang deze ook mag zijn, is het van groot belang dat de spelers overeenkomen in de basisvoorwaarden. Om een goed verhaal neer te zetten moet er steeds een antwoord gegeven worden op de vragen wie, wat en waar. Wanneer deze gegevens echter niet vooraf worden vastgelegd kan het verhaal alle kanten uitgaan. Het is de improvisatiespeler zijn plicht om steeds mee te gaan met de antwoorden die zijn tegenspeler hem biedt, op deze manier werk je constructief samen aan een interessante toneelscène. Door mee te gaan in de realiteit die jouw tegenspelers creëren ontdek je fascinerende mogelijkheden en originele invalshoeken.
2. Geef nieuwe informatie
Mee gaan met de informatie die je tegenspeler je aangeeft is één ding maar een scène kan natuurlijk niet voortgaan als er geen nieuwe informatie wordt geboden. Daarom is het noodzakelijk dat je zelf ook dingen aangeeft binnen de scène. Als je tegenspeler vraagt “Heb je de vloer gestofzuigd?” Zeg dan niet “Ja. Dat heb ik gedaan.” Maar zeg bijvoorbeeld “Ja, en onder de zetel heb ik één van jouw smerige tijdschriften gevonden.” Op die manier bied je een nieuwe invalshoek om de scène verder te laten ontwikkelen.
3. Werk niet tegen
Het tegenovergesteld van de eerste afspraak is de scène tegenwerken. Als jouw tegenspeler aangeeft dat de scène zich op het strand afspeelt, zeg dan niet dat hij zich vergist en dat je in de bergen bent. Hoewel een zekere vorm van absurditeit grappig kan zijn werkt dit tegenwerkend gedrag meestal niet voor improvisatie. Het blokkeert de scène en verstoord de vlotte flow van een scène.
4. Stel geen vragen
Een andere manier om een scène tegen te werken is het stellen van vragen. Hoewel deze tegenwerking iets subtieler verloopt verplicht je je tegenspeler door het stellen van vragen om bepaalde stukken informatie in jouw plaats in te vullen. Vul daarom zelf altijd de informatie in. Zeg dus “Ik zag de kwade blik toen ik over je ex begon.” In plaats van “Ben je nog steeds boos op je ex?”
5. Richt je aandacht op het hier en nu
Een andere belangrijke afspraak is om in de scène steeds te focussen op het hier en nu. Laat het verhaal gaan over de personages die op de scène staan, wat ze meemaken, welke veranderingen ze doormaken en welke conflicten er ontstaan. Onthoud dat improvisatietheater niet alleen over woorden gaat maar over het creëren van een boeiend verhaal.
Improvisatie is een aparte stijl binnen de theaterwereld. Veel mensen vinden deze vorm van acteren spannend of zelfs beangstigend. Logisch ook, want zonder enige voorbereiding of vooraf vastgelegd plan een toneelstuk onmiddellijk laten ontstaan lijkt op het eerste gezicht niet gemakkelijk. Zeker als je weet dat er toch een bepaald verwachtingspatroon is bij de toeschouwers. Zo wordt er verwacht dat er een helder verhaal gebracht wordt, dat je enigszins kan meeleven met de personages en dat er voldoende te lachen valt. Om deze moeilijke discipline beheersbaar te maken zijn er daarom een aantal basisafspraken die je kunnen helpen om betere scènes te improviseren.
6. Locatie, locatie, locatie
Zoals in de eerste afspraak al aangehaald is het “waar” één van de belangrijke vragen waar je binnen een scène antwoord op moet geven. Een verhaal speelt zich nooit af in een lege ruimte. Probeer daarom met wat je tegenspeler aangeeft en wat je zelf zegt een omgeving te scheppen waarbinnen de scène vorm kan gegeven worden.
7. Versier je scène met details
Wanneer je een scène improviseert is het belangrijk dat je specifiek bent in wat je aanbrengt. Geef veel details over wat je ziet, wat je voelt, wat je meemaakt. Op deze manier geef je op jouw beurt handvaten aan je tegenspelers om met die details de scène verder vorm te geven.
8. Zorg voor verandering
Om een scène boeiend te maken moet er verandering zijn voor het publiek. Opgelet, dit wil niet zeggen dat je plots moet aangeven dat je op een andere locatie bent of dat er onlogische ontwikkelingen gebeuren. Maar de verandering die wel belangrijk is, is in hoe personages zich gaan gedragen. Veranderingen in stemming, mening of gedachten houden de scène boeiend en zorgen er ook voor dat jouw tegenspelers scherp blijven.
9. Focus op je personages en relaties binnen een serieuze scène
Improvisatie wordt vaak geassocieerd met korte grappige scènes, maar ook serieuzere scènes kunnen door middel van improvisatie gespeeld worden. Om deze verhalen vorm te geven is het uitermate belangrijk om je te richten op de ontwikkeling van je personages en hoe deze omgaan met de andere personages.
10. Zorg voor humor
Improvisatie is vaak een bron van humor, dit is heel gemakkelijk te bereiken door je te focussen op acties, voorwerpen en situaties. Door je in te zetten voor het verhaal en de keuzes van je tegenspelers vol overgave te volgen zorg je al snel voor de nodige humor. Ook in serieuze scènes is het belangrijk om deze momenten van luchtigheid te creëren. Let wel op dat de humor geen doel op zich wordt. Probeer niet te scoren maar werk samen aan het verhaal, dan volgt die humor vanzelf.